SŁOWNICZEK POJĘĆ


Bonitacja, klasa bonitacji drzewostanu – wskaźnik określający możliwości produkcyjne siedliska leśnego dla danego gatunku. Klasę bonitacji określa się na podstawie wieku i wysokości drzewostanu.

Point cloud (Chmura punktów) – Chmura punktów to zbiór punktów danych w przestrzeni zdefiniowanych przez dany układ współrzędnych. W procesie fotogrametrycznym wykorzystywana przez odtworzenia orientacji wewnętrznej i zewnętrznej dla zestawu zdjęć. Zwykle stanowi produkt pośredni, na podstawie którego wyznaczane są inne produkty fotogrametryczne.

Defoliacja –pozbawienie rośliny liści wskutek oddziaływania czynników zewnętrznych lub substancji chemicznych. Najczęściej spowodowane gradacją owadów, chorobami roślinnymi lub defoliantami (np.: tiomocznik, chloran sodu).

Fotogrametria – fotogrametria (wg Wielkiej Encyklopedii PWN z 2002 r.) jest dziedziną nauk technicznych zajmującą się pozyskiwaniem, przekształcaniem, prezentacją i gromadzeniem informacji (ilościowych i jakościowych) dotyczących danego terenu lub obiektu na podstawie zdjęć fotogrametrycznych (czyli zdjęć terenu, tzw. fotogramów) lub ich reprezentacji cyfrowych.

Herbicydy – rodzaj pestycydów wykorzystywany do zwalczania chwastów.

Mapa aplikacyjna – mapa utworzona na bazie mapie wskaźnikowej będąca „instrukcją” dotyczącą precyzyjnego nawożenia lub zindywidualizowanych oprysków. Dzięki niej, przedsiębiorca rolny może znacznie zmniejszyć zużycie nawozów, środków ochrony roślin (pestycydów) oraz herbicydów.

Mapa wskaźnikowa –  mapa obrazująca kondycję pola uprawnego lub działu leśnego. Za każdym ze wskaźników kryje się odpowiednia formuła matematyczna, determinująca jego charakterystykę i zastosowanie. Składnikami wzorów są wartości odbicia poszczególnych wiązek światła.

Nalot fotogrametryczny – nalot wykonywany przy użyciu załogowego lub bezzałogowego statku powietrznego wyposażonego w odpowiedni sensor (np. czujnik multispektralny lub kamerę cyfrową) celu zebrania danych fotogrametrycznych lub/i teledetekcyjnych. Wśród nich możemy wymienić ortofotomapy, modele 3D, numeryczne modele pokrycia terenu, mapy wskaźnikowe itp.

Numeryczny model terenu – cyfrowa reprezentacji ukształtowania powierzchni terenu, używany do wielu analiz i pomiarów geoprzestrzennych.

DEM (Digital Elevation model) – NMPT (Numeryczny model pokrycia terenu) – model powierzchni (rzeźby) terenu uzupełniony o elementy naturalne (roślinność) i antropogeniczne (budynki, budowle). Odwzorowanie kolorystyczne oraz w pewnym stopniu trójwymiarowe. W przypadku analizy drzewostanu umożliwia:

  • Podział na klasy powiązane z wiekiem drzewa – wyższe drzewa to starsze drzewa
  • Detekcję drzew
  • Określenie gęstości zalesienia
  • Pomiary metryczne itp.

Ortofotomapaodpowiednio przekształcone zdjęcie (lub ich zestaw) w taki sposób, aby przedstawiony na nim obszar nie był zniekształcony oraz posiadał jednolitą skalę na całej swojej powierzchni.

Pestycydy – syntetyczne lub naturalne substancje używane do zwalczania organizmów szkodliwych lub niepożądanych, stosowane głównie do ochrony roślin uprawnych i lasów.

Pomiary multispektralne – polegają na rejestracji obrazu w różnych spektrach (widmach) światła przy pomocy odpowiednich sensorów. Dzięki charakterystycznym dla każdego przedmiotu właściwościom odbicia i pochłaniania poszczególnych wiązek światła, jesteśmy w stanie uzyskać interesujące nas informacje, np. określić stopień wegetacji roślin. Do pomiarów multispektralnych wykorzystujemy zdjęcia satelitarne, drony wyposażone w czujniki wielospektralne oraz sensory (czujniki) naziemne.

Precyzyjne rolnictwo – system gospodarowania oparty o nowoczesne metody informatyczno-technologiczne. W rolnictwie precyzyjnym wykorzystujemy m. in. bezzałogowe statki powietrzne, sensory multispektralne, techniki pozycjonowania satelitarnego (GPS) oraz teledetekcje.

Sensor (kamera) multispektralna – czujnik rejestrujący zdjęcia w kilku różnych widmach światła, m. in. w bliskiej podczerwieni. Wykorzystywany do tworzenia map wskaźnikowych.

Teledetekcja – teledetekcja polega na rejestrowaniu danych i informacji dotyczących świata fizycznego poprzez wykrywanie i pomiar sygnałów tworzonych przez promieniowanie, cząsteczki i pola emitowane przez obiekty znajdujące się poza bezpośrednim sąsiedztwem czujnika (który te dane rejestruje).

Wskaźnik NDRE – Znormalizowany różnicowy wskaźnik kanału czerwonego brzegowego, NDRE (ang. Normalized Difference Red Edge Index) podobny w swojej formule i zastosowaniu do NDVI. Zamiast pasma bliskiej podczerwieni wykorzystuje kanał czerwony brzegowy (ang. red edge). Czyni to go bardzie czułym od NDVI (szybsza detekcja problemu), umożliwia pomiar dolnych czasz rośliny oraz gęstej roślinności.

Wskaźnik NDVI  (z ang. znormalizowany różnicowy wskaźnik wegetacji) – pozwala na określenie stanu rozwojowego oraz kondycji roślinności. Im wskaźnik wyższy, tym większa ilość biomasy. NDVI bazuje na kontraście między największym odbiciem w paśmie bliskiej podczerwieni a absorpcją w paśmie czerwonym. Jest to podstawowe narzędzie używane do oceny kondycji drzewostanu, prognozowania kiedy drzewo będzie nadawało się do ścięcia, lokalizowaniu obszarów o gorszej kondycji.

Wskaźnik przyjmuje wartości w przedziale od -1 do 1, które na mapie odwzorowywane są kolorystycznie:

  • Poniżej 0,2 – tereny bez roślinności, np. odkrytą glebę, martwa materię organiczną, woda, śnieg, zabudowania itp.
  • Między 0,2 a 0,4 – roślinność szczątkowa
  • Między 0,4 a 0,7 – roślinność w dobrej kondycji
  • Powyżej 0,7 – roślinność w bardzo dobrej kondycji. Należy jednak pamiętać, że na zakres wskaźnika mogą wpływać różne czynniki (inny rodzaj uprawy, miejsce uprawy itp.), dlatego warto odnosić się do przeciętnych wartości wskaźnika na całym polu oraz danych historycznych, aby dobrze ocenić stan drzewostanu.